ساختمان عضلات و انواع انقباضات عضلاني

عضلات اسکلتی 40 درصد بدن را تشکیل می دهند. این عضلات به استخوانهای متصل بوده و تامین کننده انرژی برای حرکات بدن هستند.

اولین نتیجه عمل فیزیولوژیک ورزش، انقباض عضلات ارادی است. در بدن انسان سه نوع عضله وجود دارد:

1-عضلات اسکلتی یا ارادی، این عضلات هر یک به بخشی از اسکلت چسبیده اند و تقریبا تحت کنترل کامل قرار دارند.

2-عضله قلبی که عمل آن پمپاژ خون است .

3-عضلات صاف که عهده دار حرکات اعضای درونی بدن ماننده معده، روده ها، احشاء و رگهای خونی هستند. عضلات صاف و قلبی هر دو از نظر طبقه بندی در نوع عضلات غیر اداری می باشند.

همه تارهای عضلات اداری از یک نوع نیستند. هر چند که تمام تارها می توانند در شرایط هوازی و غیر هوازی فعالیت کنند ولی بعضی از آنها برای انجام کارهای هوازی مناسب تر هستند. تارهای نوع هوازی به نام هائی چون قرمز، تداومی، کند انقباض و تارهای بی هوازی به نام هائی چون سفید، تناوبی، تند انقباض خوانده می شوند. که تارهای STجهت فعالیت های طولانی مدت ،استقامتی و هوازی بکار رفته و همچنین تارهایFT بیشتر برای فعالیت های سرعتی ، قدرتی و غیرهوازی مورد استفاده قرار می گیرند.

انواع انقباضات عضلانی:

الف- انقباض ایزمتریک (هم طول) یا ایستا:

در حالیکه تنش عضله گسترش می یابد در طول آن ظاهر نمی گردد مانند فشار وارد آوردن به دیوار که با افزایش انقباض تغییری در طول عضله دیده نمی شود.

ب- انقباض ایزوتونیک (کوتاه شونده) یا پویا :

عضله هنگام بلند کردن جسم ثابتی با تنش های متغییر کوتاه می شود. مثل برداشتن یک وزنه 10 کیلوگرمی که همراه با برداشتن آن طول عضله دو سر بازو کوتاه می شود.

ج- انقباض ایزوکنتیک ( هم جنبش):

عضله با حداکثر انقباض در دامنه کامل حرکتش کوتاه می شود مثل دستگاه های وزنه تمرینی ایزوکنتیک که دارای یک کنترل کننده سرعت است . سرعت در تمام دامه حرکتی ثابت باقی می ماند.

منابع انرژی:

ATP (آدنوزین تری فسفات) وcp (کراتین فسفات) منابع قابل دسترسی انرژی برای انقباضات عضلانی به شمار می روند. عضلات از این منابع به سرعت می توانند استفاده کنند . اما متاسفانه مقدار آنها کم است و تنها برای چند ثانیه پاسخ نیازهای تمرین را می دهند. ATP در عضلات با توجه به نوع و مدت تمرین ، توسط کربوهیدرات ها ( گلوکز خون ، گلیکوژن عضله یا کبد ) یا چربی های ذخیره، دوباره سازی می شود. مدت و شدت تمرین ، تعیین کننده نوع سوختی است که به عضله به عنوان نرژی استفاده خواهد کرد. سوخت تمریناتی که یک تا دو دقیقه طول بکشد، به دلیل کمبود اکسیژن موجود در یک دوره، توسط فرآیند بی هوازی( بدون اکسیژن) تامین می گردد. دوهای سرعت ، وزنه برداری و پرشها، از فعالیت های بی هوازی به شمار می روند. اگر تمرین بیش از دو دقیقه طول بکشد بدن به دریافت اکسیژن نیاز دارد ( فرآیند هوازی). دستگاه اکسیژن می تواند هم از گلیکوژن و هم از چربی ها به عنوان سوخت برای تولید ATP استفاده کند. فعالیت هایی که شدت کم تا متوسط و زمان طولانی دارند همچون دوهای آرام، شنای استقامتی و اسکی صحرانوردی از چربی به عنوان منبع اولیه انرژی استفاده می کنند.